ΟΙ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ (ISMHO) ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Οι Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας συχνά συνοδεύουν τις παραδοσιακά προσφερόμενες  Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, αλλά μερικές φορές είναι ο μόνος τρόπος θεραπείας. Το γεγονός αυτό αφορά μόνο τις πράξεις  που σχετίζονται άμεσα με την παροχή των Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Ζητήματα που αφορούν στις θεραπευτικές τεχνικές βρίσκονται έξω από τους σκοπούς του παρόντος

Οι όροι «υπηρεσίες», «πελάτης» και «σύμβουλος» χρησιμοποιούνται για λόγους συντομίας και απλοποίησης. Δεν υπάρχει πρόθεση να θιγεί η παράδοση ή η μοναδικότητα καμιάς θεραπευτικής προσέγγισης.

1.ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ

Ο πελάτης πρέπει να λάβει πληροφόρηση πριν συμφωνήσει στο να λάβει Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Συγκεκριμένα πρέπει να πληροφορηθεί για την διαδικασία, τον σύμβουλο, τους πιθανούς κίνδυνους και τα οφέλη, τα μέτρα προστασίας και τις εναλλακτικές επιλογές.

Α. Διαδικασία

1. Πιθανές παρερμηνείες

Ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει ότι υπάρχει πιθανότητα παρερμηνείας των γραπτών κειμένων, καθώς απουσιάζει η μη λεκτική επικοινωνία, π.χ. στα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mails) ή είναι δύσκολη λόγω των τεχνολογικών περιορισμών, π.χ. στην τηλεδιάσκεψη. 

2. Χρόνος απάντησης

Ένα από τα ειδικά θέματα στην παροχή  Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας μέσω ασύγχρονων μέσων (δεν λαμβάνουν χώρα σε πραγματικό χρόνο) είναι ο χρόνος που μεσολαβεί για την απάντηση. Ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει σε πόσο χρόνο μετά την αποστολή του μηνύματος του θα λάβει την απάντηση.

3. Προστασία του συμβούλου

Η προστασία του συμβούλου είναι βασικότερο ζήτημα στην παροχή Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας από ότι στον παραδοσιακό τρόπο πρόσωπο με πρόσωπο. Ο σύμβουλος έχει δικαίωμα στην μυστικότητα και στο να περιορίσει την χρήση αντιγράφων ή ηχογραφήσεων, που πιθανά θα κάνει ο πελάτης κατά την επικοινωνίας τους. Βλέπε και παρακάτω στο απόρρητο του πελάτη.

Β. Σύμβουλος

Όταν ο πελάτης και ο σύμβουλος δεν συναντούνται πρόσωπο με πρόσωπο, ο πελάτης μπορεί να  δυσκολευτεί να αξιολογήσει το σύμβουλο και να αποφασίσει αν θα αρχίσει την θεραπεία μαζί του.

1. Όνομα

Ο πελάτης πρέπει να ξέρει το όνομα του συμβούλου. Αν και η χρήση ψευδώνυμων είναι κοινή στο Διαδίκτυο, ο σύμβουλος πρέπει να είναι επώνυμος.

2. Προσόντα

Ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει τα επιστημονικά και επαγγελματικά προσόντα του συμβούλου. Παράδειγμα των βασικών προσόντων είναι οι σπουδές και η άδεια άσκησης επαγγέλματος. Ο σύμβουλος μπορεί να θέλει να δώσει και άλλες πληροφορίες όπως οι ειδικές γνώσεις και η εμπειρία.

3. Τρόποι επαλήθευσης

Για να μπορεί να επαληθεύσει ο πελάτης τα παραπάνω πρέπει ο σύμβουλος να παραθέτει τους αριθμούς τηλεφώνου και τις διευθύνσεις ιστοσελίδων των σχετικών ιδρυμάτων. 

Γ. Ενδεχόμενα οφέλη

Ο πελάτης πρέπει να είναι ενημερωμένος για τα ενδεχόμενα οφέλη από την παροχή  Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Σε αυτό περιλαμβάνονται οι περιστάσεις που ο σύμβουλος θεωρεί κατάλληλη την παροχή  Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας για το συγκεκριμένο πρόβλημα και τα πιθανά προτερήματα που απορρέουν από αυτήν. Για παράδειγμα τα πιθανά οφέλη του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι: 1) μπορείς να στείλεις και να λάβεις μηνύματα κάθε ώρα, ημέρα ή νύκτα, 2) δεν χρειάζεται να αφήνεις μηνύματα σε μεσάζοντες, 3) αποφεύγεις τον αυτόματο τηλεφωνητή και τα τηλεφωνικά κλισέ, 4) έχεις όσο χρόνο χρειάζεσαι για να συνθέσεις το μήνυμα και μπορείς να εκφραστείς άμεσα σε ένα  μήνυμα που έλαβες, 5) έχεις αυτόματα ένα αρχείο από μηνύματα για να επανέλθεις αργότερα, και  6) εκτίθεσαι λιγότερο από ότι στην διαδικασία πρόσωπο με πρόσωπο.

Δ. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι

Ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει τους κινδύνους από την παροχή  Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Για παράδειγμα οι πιθανοί κίνδυνοι του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι 1) να μην λάβεις το μήνυμα και 2) να παραβιαστεί το απόρρητο.

Τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μπορεί να χαθούν ή να σταλούν σε λάθος διεύθυνση (όπου μπορεί να παραβιασθεί το απόρρητο) ή να ξεφύγουν της προσοχής του συμβούλου. Το απόρρητο μπορεί να παραβιασθεί από hackers ή παροχείς (internet providers) Διαδικτυακών υπηρεσιών ή από άλλο πρόσωπο με πρόσβαση στην ταχυδρομική διεύθυνση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Επιπλέον μέτρα προστασία πρέπει να ληφθούν αν ο υπολογιστής χρησιμοποιείται και από άλλους, οικογένεια, συμφοιτητές, πελάτες internet café, κ.α.

Ε. Μέτρα προστασίας

Ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει τα μέτρα προστασίας που λαμβάνονται από τον σύμβουλο και πρέπει να λαμβάνονται και από τον ίδιο. Για παράδειγμα 1) μπορεί να ζητηθεί μια «ειδοποίηση παραλαβής» κάθε φορά φτάνει ένα μήνυμα και 2) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα password στον υπολογιστή ή πιο καλά, αν και δυσκολότερο να γίνει κρυπτογράφηση των μηνυμάτων.

Στ. Εναλλακτικές επιλογές

Ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει τους εναλλακτικούς τρόπους από το να λάβει Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Για παράδειγμα άλλες επιλογές είναι 1) να λάβει Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας πρόσωπο με πρόσωπο, 2) να μιλήσει σε ένα φίλο ή μέλος της οικογένειάς του, 3) να κάνει άσκηση ή διαλογισμό ή 4) να μην κάνει απολύτως τίποτα.

Ζ. Πληρεξούσιοι

Κάποιοι πελάτες δεν είναι σε θέση να λάβουν Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Σε αυτές τις περιπτώσεις μετά από συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου, την διαδικασία μπορεί να αναλάβει ένας γονέας, κηδεμόνας ή άλλος νόμιμος εκπρόσωπος – η ταυτότητα του εκπροσώπου θα πρέπει να επαληθευθεί.

2.ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Γενικά ο σύμβουλος πρέπει να ακολουθεί τις ίδιες διαδικασίες όταν παρέχει Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας και όταν παρέχει Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας πρόσωπο με πρόσωπο. Συγκεκριμένα:

α. Όρια επάρκειας

Ο σύμβουλος θα πρέπει να έχει αντίστοιχα όρια (ανάλογα με τις ικανότητες του) στην παροχή Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, όπως στην παροχή Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας πρόσωπο με πρόσωπο.

β. Προϋποθέσεις για την παροχή Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας.

Ο σύμβουλος πρέπει να έχει όλα τα απαραίτητα προσόντα (π.χ. Άδεια άσκησης επαγγέλματος) ανεξάρτητα του τρόπου και του τόπου, που παρέχει τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Στην πραγματικότητα και ο τόπος που βρίσκεται ο πελάτης δημιουργεί νομικές προϋποθέσεις για την παροχή των υπηρεσιών.

Βλέπε παρακάτω στα προσόντα

γ. Δομή των Διαδικτυακών Υπηρεσιών

Ο σύμβουλος και ο πελάτης συμφωνούν για την συχνότητα και τον τρόπο επικοινωνίας, τον τρόπο καθορισμού του κόστους, τον τρόπο πληρωμής, κ.α.

Βλέπε παρακάτω στα προσόντα

δ. Αξιολόγηση

Ο σύμβουλος πρέπει να αξιολογήσει επαρκώς τον πελάτη πριν παρέχει Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Ο πελάτης πρέπει να κατανοήσει ότι η αξιολόγηση πιθανά υποβοηθείται ή παρεμποδίζεται από την Διαδικτυακή επικοινωνία.

ε. Απόρρητο του πελάτη

Το απόρρητο του πελάτη προστατεύεται. Πληροφορίες για τον πελάτη δίνονται μόνο κατόπιν συγκατάθεσής του. Ο πελάτης οφείλει να ενημερώνεται για κάθε εξαίρεση σε αυτόν τον γενικό κανόνα

στ. Αρχεία

Ο σύμβουλος τηρεί αρχεία για τις Διαδικτυακές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Αν αυτά τα αρχεία εμπεριέχουν ηχογραφήσεις ή αντίγραφα της επικοινωνίας με τον πελάτη, ο πελάτη πρέπει να είναι ενημερωμένος

ζ. Κατευθυντήριες οδηγίες

Ο σύμβουλος εφαρμόζει τους νόμους και ακολουθεί τις διακηρυγμένες αρχές και κατευθυντήριες οδηγίες (όπως αυτές των επιστημονικών και επαγγελματικών οργανώσεων)

3. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΑΓΚΗΣ

Α. Διαδικασίες

Οι διαδικασίες που ακολουθούνται σε περίπτωση ανάγκης πρέπει να συζητιούνται. Αυτές αναφέρονται στην πιθανότητα να μην λάβει άμεσα ο σύμβουλος ένα Διαδικτυακό μήνυμα ή να χρειασθεί εφεδρικά μια τοπική βοήθεια

Β. Τοπική εφεδρική βοήθεια

Ένα άλλο ειδικό θέμα στην παροχή Διαδικτυακών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας είναι ότι ο σύμβουλος μπορεί να βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τον πελάτη. Αυτό μπορεί να μειώνει την δυνατότητα παρέμβασης του συμβούλου σε περίπτωση ανάγκης. Για αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει ο σύμβουλος να έχει το όνομα και το τηλέφωνο ενός τοπικού ειδικού (ψυχικής) υγείας (ο οποίος κατά προτίμηση γνωρίζει τον πελάτη, π.χ. ο γιατρός του).

Η INTERNATIONAL SOCIETY FOR MENTAL HEALTH ONLINE (ISMHO)

επικύρωσε τις παραπάνω αρχές στις 9 Ιανουαρίου 2000.